بیمه زنان خانه دار؛ بررسی شرایط، قوانین و دیگر نکات مهم آن

یکی از کارهای بسیار سخت و البته بی‌انتهای زندگی، سرو‌سروسامان دادن به امور خانه است. از بدترین بخش‌های خانه‌داری، ساده‌انگاشتن و البته عدم در نظر گرفتن آن به‌عنوان یک شغل تمام‌وقت است که بر خلاف تمام شغل‌ها بی‌هیچ مرخصی، حقوق و مزایایی، برای همیشه ادامه دارد. خوشبختانه در سال‌های اخیر با توجه به همین موضوع، بیمه تامین اجتماعی زنان خانه دار در سال ۱۳۸۷ به‌صورت رسمی آغاز شده است. در این نوشتار، به بررسی مزایا و معایب بیمه زنان خانه دار می‌پردازیم. همراه ما باشید و اطلاعات خود را درباره‌ی قوانین و شرایط بیمه خانه داری افزایش دهید.

بیمه زنان خانه دار چیست؟

بیمه یکی از مهم‌ترین مزایایی است که افراد با یافتن یک شغل مناسب، از آن برخوردار می‌شوند. استفاده از خدمات درمانی به‌عنوان مزایای کوتاه‌مدت، و استفاده از مستمری‌های بازنشستگی و یا از کارافتادگی به‌عنوان مزایای طولانی‌مدت، برخی از مهم‌ترین خدماتی است که بیمه به افراد شاغل ارائه می‌دهد. زنان خانه دار به دلیل نداشتن یک شغل و درآمد ثابت، معمولا از این مزایا محروم هستند و چنین خدماتی را دریافت نمی‌کنند.

با استفاده از این نوع بیمه، خدماتی هم‌چون پرداخت مستمری بازنشستگی و مستمری از کارافتادگی به فرد یا بازماندگان وی ارائه خواهد شد و در شرایط خاصی، امکان بیمه‌کردن فرزندان فرد بیمه‌شده و استفاده از خدمات درمانی نیز امکان‌پذیر است.

شرایط سنی بیمه زنان خانه دار

یکی از مهم‌ترین شروط استفاده از بیمه زنان خانه دار، شرایط سنی آن است. برای استفاده از این نوع بیمه شرایط خاصی تعیین شده که باید حتما به آن توجه کنید. حداقل سن برای استفاده از این بیمه، ۱۸ سال و حداکثر، ۵۰ سال است. هرچند زنان با سن بالاتر نیز می‌توانند تحت شرایط خاصی، از این نوع بیمه استفاده کنند.

زنان بالاتر از ۵۰ سال تنها در صورتی می‌توانند از بیمه زنان خانه‌دار استفاده کنند که به اندازه مازاد سنی خود، سابقه بیمه داشته باشند. برای مثال، زنان ۵۵ سال تنها در صورتی می‌توانند از بیمه زنان خانه دار بهره ببرند که حداقل ۵ سال سابقه پرداخت بیمه داشته باشند.

نکته مهمی که باید بدانید این است که تمام سوابق بیمه شما در شغل‌های قبلی، برای این نوع بیمه نیز محاسبه خواهد شد. بنابراین اگر چند سال شغل دیگری نیز داشته و سابقه بیمه برای شما محاسبه شده باشد، این بیمه را می‌توانید در ادامه بیمه سابق خود ادامه دهید و از مزایای طولانی‌مدت بیمه خانه داری بهره ببرید.

شرایط احراز بیمه خانه داری

به‌صورت کلی چند دسته‌بندی اصلی برای زنان واجد شرایط برای این بیمه تعیین شده‌اند که در ادامه آن‌ها را مرور می‌کنیم:

• زنان خانه دار که به‌صورت کامل در خانه فعالیت کرده و در هیچ مجموعه، سازمان و نهادی اشتغال ندارند؛
• زنانی که تا پیش از این در یک مجموعه و سازمان مشخصی مشغول به کار بوده اما در حال حاضر شاغل نیستند؛
• زنانی که در کارگاه‌هایی شاغل هستند که تحت شمول قوانین بیمه تامین اجتماعی قرار ندارد.

تمام این افراد می‌توانند از بیمه زنان خانه دار استفاده کنند و با پرداخت ماهانه حق بیمه، از خدمات طولانی‌مدت آن بهره ببرند.

معایب بیمه زنان خانه دار

با اینکه بیمه خانه داری مزایای بسیار خوبی دارد و برای اولین بار، برای این بخش از افراد جامعه مستمری و حقوق مشخصی برای دوره سالمندی و ازکارافتادگی در نظر گرفته شده است؛ معایب مختلفی نیز دارد که با کمی بررسی بیشتر می‌توان به آن‌ها پی برد. بنابراین در صورتی که قصد دارید این بیمه را تهیه کنید، این موارد مهم را نیز در نظر بگیرید.

اولین و مهم‌ترین عیب بیمه زنان خانه دار، میزان حق بیمه ماهانه آن است. همه ما می‌دانیم که اغلب زنان خانه دار هیچ درآمد مستقلی ندارند و به همین خاطر از لحاظ اقتصادی به همسر خود وابسته هستند. پرداخت حق بیمه زنان خانه دار برای اغلب خانواده‌ها بسیار سخت است و کسر این مبلغ ماهانه از حقوق افراد، در بیشتر مواقع، قابل انجام نیست.

یکی دیگر از معایب بیمه زنان خانه دار این است که بر خلاف سایر بیمه‌ها هم‌چون بیمه عمر، مبلغ این بیمه بدون بازگشت است و خدمات مهمی هم‌چون اخذ وام با استفاده از حق بیمه‌های پرداخت شده و یا بازخرید بیمه، وجود ندارد. بنابراین، مبلغ پرداختی بدون هیچ‌گونه بازگشت و یا خدماتی، در اختیار سازمان بیمه قرار می‌گیرد.

اغلب زنان خانه دار با استفاده از این نوع بیمه، تلاش می‌کنند که یک درآمد مناسب برای بازماندگان و فرزندان خود ایجاد کنند. نکته بسیار مهمی که در این رابطه وجود دارد این است که مبلغ مستمری پرداختی، کم است و همین مبلغ نیز با توجه به قانون انحصار وراثت تعیین خواهد شد.

یکی دیگر از معایب بیمه زنان خانه دار این است که شرایط سنی تعیین‌شده برای بیمه زنان خانه دار تقریبا سخت و خاص است و برای همه زنان خانه‌دار فعلی ایران، مناسب نیست. برای مثال اغلب زنان بالای ۵۰ سال که نسل زنان خانه دار فعلی ایران را تشکیل می‌دهند، هیچ سابقه شغلی و سابقه بیمه‌ای ندارند و بنابراین امکان استفاده از این بیمه را نیز نخواهند داشت.

یکی از مهم‌ترین خدمات بیمه، خدمات کوتاه‌مدت هم‌چون بیمه حوادث و بیماری‌های مختلف، بارداری و… است که در این نوع بیمه ارائه نمی‌شود. در واقع زنان خانه دار علی‌رغم پرداخت حق بیمه ماهانه، هیچ‌گونه خدمات کوتاه‌مدتی دریافت نخواهند کرد. دلیل این امر این است که در اغلب موارد، دختران و زنان تحت پوشش بیمه پدر یا همسر خود هستند و به همین خاطر بیمه خدمات درمانی برای آن‌ها به‌صورت پیش‎فرض تعیین نشده است. با این وجود اگر فردی به خدمات درمانی نیز نیاز داشته باشد، می‌تواند با انتخاب گزینه درمان در زمان ثبت نام و پرداخت ماهانه هزینه‌های آن به‌صورت مجزا، از خدمات درمانی نیز بهره ببرد.

بازنشستگی و دریافت مستمری بیمه خانه داری

با وجود معایب مختلف بیمه زنان خانه دار، این نوع بیمه یکی از مهم‌ترین خدمات طولانی‌مدت بیمه را به زنان جامعه ارائه می‌دهد. دوره میانسالی و بازنشستگی، زمانی است که افراد توانایی سابق خود را از دست داده و به یک منبع درآمد ثابت و مستمر نیاز دارند. بیمه زنان خانه دار نیز با ارائه مستمری ماهانه به افراد تحت پوشش خود، یکی از مهم‌ترین نیازهای این بخش از جامعه را تامین می‌کند.

در صورتی که زنان خانه دار، با توجه به شرایط خاص و شرط سنی تعیین شده، حق بیمه ماهانه خود را به مدت مشخصی (۲۰ الی ۳۰ سال) پرداخت کنند، می‌توانند از طریق همین بیمه درخواست بازنشستگی ارائه داده و به‌صورت ماهانه مستمری بازنشستگی دریافت کنند.

برای بازنشستگی از طریق بیمه زنان خانه‌دار، چندین شرط کلی در نظر گرفته شده‌است که در ادامه هر کدام را به‌اختصار شرح خواهیم داد. برای بازنشسته‌شدن زنان خانه‌دار، وجود حداقل یکی از شرایط زیر الزامی است:

• پرداخت ۳۰ سال حق بیمه برای زنان با ۴۵ سال سن؛
• پرداخت حداقل ۲۰ سال حق بیمه برای زنان با ۵۵ سال سن؛
• برای زنان خانه دار تحت پوشش قانون کار، پرداخت ۲۰ سال حق بیمه؛
• برای زنان شاغل در مشاغل سخت و زیان آور، داشتن حداقل ۲۰ سال سابقه متوالی یا ۲۵ سال سابقه متناوب پرداخت حق بیمه؛
• پرداخت حداقل ۲۰ سال حق بیمه بدون شرط سنی برای زنان جانباز؛
• پرداخت حداقل ۲۰ سال حق بیمه برای زنان معلول با ۴۵ سال سن؛
• پرداخت حداقل ۳۵ سال حق بیمه برای تمامی زنان خانه دار بدون در نظر گرفتن شرایط سنی.

در تمام این شرایط، زنان خانه دار می‌توانند درخواست بازنشستگی خود را ارائه داده و با توجه به درصد حق بیمه خود، از مستمری بازنشستگی بهره ببرند. میزان حق بیمه در بیمه زنان خانه دار، یک مبلغ ثابت نیست و هر فرد با توجه به شرایط و نیاز خود، می‌تواند یک نرخ مشخص را انتخاب کرده و مبلغ آن را به‌صورت ماهانه پرداخت کند. ۳ نرخ مختلف ۱۲، ۱۴ و ۱۶ درصد وجود دارد که برای هر کدام از آن‌ها، مزایای مختلفی تعیین شده است. در ادامه، مزایای اعطایی هر کدام را به‌اختصار مرور می‌کنیم:

• ۱۲ درصد: در صورت پرداخت ۱۲ درصد حق بیمه ماهانه، مستمری بازنشستگی تنها در صورتی به خانواده فرد بیمه‌شده پرداخت می‌شود که دوره پرداخت حق بیمه کامل شود و اگر فرد پیش از بازنشستگی فوت کند، هیچ مبلغی به خانواده و بازماندگان او پرداخت نخواهد شد؛
• ۱۴ درصد: این میزان حق بیمه، شرایط بهتری را در اختیار فرد بیمه‌شده قرار می‌دهد. در صورت پرداخت ماهانه ۱۴ درصد حق بیمه، مستمری در هر دو حالت فوت قبل بازنشستگی یا بعد از آن، به خانواده و بازماندگان پرداخت خواهد شد؛
• ۱۸ درصد: این میزان حق بیمه، بهترین شرایط را نسبت به ۲ مورد پیش در اختیار افراد می‌گذارد. علاوه بر پرداخت مستمری در صورت فوت فرد در قبل یا بعد از دوره بازنشستگی، خدمات کوتاه‌مدت هم‌چون خدمات درمانی و البته خدمات طولانی‌مدت دیگری هم‌چون مستمری از کارافتادگی، پرداخت خواهد شد.

احتمالا در این بخش یک سوال مهم دیگر برای شما ایجاد شده که مبلغ حق بیمه زنان خانه دار چقدر است. باید به شما بگوییم که مبلغ حق بیمه برای بیمه خانه داری با توجه به نرخ انتخابی حق بیمه، تعداد روزهای ماه و در نهایت حداقل دست‌مزد روزانه در هر سال، تعیین می‌شود.

برای مثال، در حال حاضر و در سال ۱۴۰۰، حداقل دست‌مزد روزانه مبلغ ۸۸۵.۱۶۵ ریال تعیین شده است. در این صورت، مبلغ حق بیمه با نرخ ۱۸ درصد، بدین شکل محاسبه خواهد شد:

۴۴۷.۹۸۹.۱۰۰ =۸۸۵.۱۶۵ × ۳۰ × ۱۸٪

بنابراین حق بیمه با نرخ ۱۸ درصد برای یک ماه ۳۰ روزه، حدودا ۴۴۸ هزار تومان خواهد بود.

پوشش درمانی بیمه زنان خانه دار

برای استفاده از انواع پوشش درمانی، انتخاب گزینه درمان و پرداخت ماهانه سرانه درمان، الزامی است. برای افرادی که بیمه ۱۸ درصد را برگزینند؛ امکان استفاده از خدمات درمانی نیز وجود دارد و همه این موارد را باید در زمان تکمیل فرم ثبت نام برای بیمه زنان خانه دار، در نظر داشته باشید.

در صورتی که فرزندان فرد بیمه‌شده تحت پوشش بیمه پدر خود نباشند، می‌توانند از طریق بیمه زنان خانه دار مادر خود، تحت پوشش قرار گرفته و از خدمات درمانی نیز استفاده کنند.

مدارک مورد نیاز برای ثبت نام بیمه زنان خانه دار

اگر قصد دارید از بیمه خانه داری استفاده کنید، باید مدارک لازم را تهیه کرده و سپس به یکی از شعبه‌های سازمان تامین اجتماعی مراجعه کنید. مدارک لازم برای ثبت نام بیمه زنان خانه دار شامل موارد زیر است:

• شناسنامه و کپی از تمام صفحه‌های آن؛
• کارت ملی و کپی آن؛
• یک قطعه عکس ۴×۳؛
• تکمیل فرم مرتبط برای درخواست بیمه زنان خانه دار.

فراموش نکنید که در زمان ثبت نام، نرخ حق بیمه خود را انتخاب کرده و در صورت نیاز به دفترچه درمان، گزینه درمان را نیز انتخاب کنید. نکته مهم دیگری که در این بخش باید به آن توجه کنید این است که در صورت داشتن سوابق بیمه، حتما آن را به مسئول ثبت نام بیمه اعلام نمایید.

جمع‌بندی نهایی

یکی از بهترین طرح‌های بیمه که در سال‌های اخیر با استقبال نسبتا خوبی مواجه شده، بیمه خانه داری است. با اینکه اخذ این بیمه به شرایط سنی خاصی نیاز دارد و به صورت عادی بیمه خدمات درمانی را ارائه نمی‌دهد، اما مزیت مهم پرداخت مستمری ماهانه برای زنان خانه دار در دوران سالمندی، بازنشستگی، از کارافتادگی و البته پرداخت مستمری به خانواده و بازماندگان افراد بیمه‌شده، باعث شده که بیمه زنان خانه دار به‌عنوان یکی از بیمه‌های بسیار خوب برای اغلب زنان خانه دار معرفی شود.